Cemal Süreya: "Toplum acımasız"

     Sanatçıya vefasızlık haberleri, yazılı ve görsel medyada, maalesef her zaman görmeye alıştığımız haberler arasında yer almaktadır. Cemal Süreya, bu konu üzerine  kısa bir deneme kaleme almış.  Ve bu deneme de, Türkçe Bilenin İşi Rast Gider kitabında yayınlanmış. Denemesine Puşkin’in bir sözü ile başlar Cemal Süreya. Puşkin, sanatçılara öldükten sonra değer verilmesi hakkında: “Yalnız ölüleri sevmeyi biliyorlar” diyor toplum için. Evet, Rus toplumu için bu söz doğru olabilir. Ama bizim için, daha bir doğru noktasındadır Cemal Süreya. Hemen de bu durumu bizden örneklendirmelerle de somutlaştırır. Orhan Veli’yi verir, ilk örnek olarak.

                                              ORHAN VELİ’DEN KEMAL TAHİR’E

     Daha ölümünün birinci haftasında, herkesin Orhan Veli’si olmuştur. İlla bir sanatçının kabullenilmesi için, ölmesi mi lazım? Eğer Türkiye’de yaşayan bir sanatçı iseniz, ölmeniz lazım. Hayattayken bu saygı neden gösterilmez ki? Orhan Veli yaşarken, şiirleriyle dalga geçenler vardı. Orhan Veli’nin yazdıklarını şiir olarak görmeyenler vardı. Ne oldu? Öldü ve Orhan Veli Türkiye’ye mal oldu. Haklı olarak Cemal Süreya soruyor, onun şiirleriyle dalga geçip, onu kabullenmeyenlere, “Bir hafta gibi kısa bir sürede, nasıl da hemen kabullendiniz onu?”. Kemal Tahir verdiği başka bir örnektir. Onun hakkında yazılmayan şey kalmamıştır. Ama bu durum, hiçbir şeyi değiştirmemiştir. Öldüğü gün, karşıtlarının karşıtlıkları da ölmüştür. Yaptığı her şey affedilmiştir Kemal Tahir’in değerlendirmesinde bulunur.

ÖNERİ YAZI: Akşamı yaşamak...

                                                FARKLI BİR ÖRNEK: ECE AYHAN

     Sıradaki örnek Orhan Kemal’dir. Yazarlar üzerinden, toplumun yazarlara vefasını analiz ediyor gibidir. Orhan Kemal’in şimdiye kadar verdiği örnekler gibi olmadığından, toplumun geniş kesimlerince bilinirliğinden bahseder. Ama toplumun bütününün kabullenmesinin, ancak ölümü üzerine olduğunu dile getirir. Ece Ayhan ile ilgili verdiği örnek ise, ilginçtir. Ece Ayhan hastalanır. Herkes ölecek gözüyle bakar. O yüzden toplumun ondan iyi bir şair diye bahsetmeye başladığını söyler. Ama gün gelir, Ece Ayhan düzelir. Bu sefer de yapılan övgülerin, teker teker geri alındığını belirtir. Tüm bunları anlattıktan sonra toplumumuz için, “Acımasız” der. Sizce bu söylemi çok mu sert kaçmış? Yoksa Cemal Süreya, çok yerinde bir değerlendirmede mi bulunmuş?

ÖNERİ YAZI: Yağmur da sevdaya dahildir...

Foto kaynak:Pixabay.com

Blog linki:yasamdanyazilar.blogspot.com