İlk, sınavlarda
karşılaşmıştım bu soruyla. Paragraf sorularını sevdiğim için, orada ne
yazıyorsa aklımda kalırdı. Televizyonda olacak galiba. Bir tartışma görmüştüm. “Sanat
sanat için mi, yoksa toplum için mi?” diye tartışıyorlardı. “Ben bunu bir
yerden duymuştum” dedim. Duymamışım, okumuşum. O paragraf sorularında görmüştüm
işte, bu tartışma konusunu. Bu konuda da herkesin olduğu gibi benim de
düşüncelerim var elbet. Ama kendi düşüncelerimi buraya yazmaktan imtina ederim.
Çünkü bu konuda, fikir beyan edebilecek bir bilgi birikimine sahip değilim. O yüzden,
bu konuda söz söyleyebilecek sevdiğim yazarlara, şairlere kulak verme
düşüncesindeyim. Bu yazımda Orhan Veli’ye kulak vereceğiz. Bakalım o sanatçı mı,
toplumcu mu?
SÖZ ORHAN VELİ’DE
“ ‘Sanat sanat
için midir, yoksa toplum için midir?’ der dururuz. Elbette toplum içindir. Toplum
için olmayan bir şey yok ki, sanat olsun. Ama sanatın toplum için olması ne
demek. Yani sanat toplumun meselelerini alsın, bunları halletsin, sonuçlarını
da halka indirsin öyle mi? Bunu pek kabul edemiyorum. Çünkü o işleri yapmak
için elimizde başka araçlar var. Mesela edebiyat. Edebiyatla sanatı birbirinden
ayırıyor musun diyeceksiniz. Birdenbire ayırmıyorum; ama ayırmak lazım
geldiğine de inanıyorum.” Merak ettiğim konu şu: Acaba Orhan Veli bu zamanda
olsa yine de aynı şekilde düşünür müydü? Yaşadığımız çağ, “Ben” üzerine kurulu
çünkü. Böyle bir çağda, “Toplum için” der miydi?
HER
ŞEKİLDE TOPLUMSAL MI OLUNUR?
Başka bir
yazısında da şöyle demiş: “Bir insan bu arada da bir sanat adamı, ferdi
olabilir mi? Biraz güç. Toplum içinde yaşayan insan ister istemez toplumsal
olmak zorundadır. Toplumun dışına çıkmak- istese de istemese de- elinden
gelmez. Ama ferdi kelimesini icat eden de o değimlidir. Yani o toplum içinde
yaşayan insan, toplum içinde yaşadığı için de toplumsal olması gereken insan
değil midir?” Şu vaki: Sonradan toplumdan uzaklaşıp, kendi içine kapananlarda
toplumcu değiller miydi? Toplumun içinde var oldular, yaşadılar ki, kendilerine
göre gördükleri yanlışlar nedeniyle, toplumdan soyutladılar kendilerini. O soyutlama
neticesinde bir takım eserler ortaya koydular. Onlar, o eserleri toplum için
yapmadılar belki. Bunu dile getirenler de vardı. Ama şu da var ki: Ortaya
koyduğu eserler toplumun yanlışlarını ortaya koyuyordu. Bu yönden bakarsak da
toplumcu bir yaklaşım görüyoruz. Çok iç içe, karmaşık bir durum gibi. Peki ya
sizce? Sanat ne içindir?
Foto kaynak:Pixabay.com
Blog linki:yasamdanyazilar.blogspot.com
